Udostępnij

Złożyli zawiadomienia na wszystkich posiadaczy kopciuchów. „Zacznijcie korzystać z uprawnień”

17.05.2024

– To w trakcie tej kadencji dokona się największa zmiana w sposobie ogrzewania domów w województwie śląskim – przypominają aktywiści z południa Polski. Czy smog na Śląsku w końcu zniknie? Stanie się tak, jeśli samorządy będą korzystały ze swoich uprawnień w zakresie egzekwowania przepisów antysmogowych i przestaną lekceważyć prawo mieszkańców do czystego powietrza – wskazują działacze, apelując do nowozaprzysiężonych samorządowców o skuteczniejsze działania.

Właśnie minęło siedem lat od przyjęcia uchwały antysmogowej w województwie śląskim. Działacze z Rybnickiego Alarmu Smogowego oczekują bardziej zdecydowanych kroków w przypadku notorycznych trucicieli. By zmotywować tych, którzy zwlekają z wymianą urządzeń właśnie złożyli zawiadomienie na 443 mieszkańców jednej z gmin. Chodzi o osoby, które wciąż nie pozbyły się kopciuchów, mimo obowiązującego prawa. Zapowiedzieli też, że sprawdzą, czym palą radni w Rybniku.

Podkreślają, że wykroczenia polegające na użytkowaniu kopciucha niezgodnego z przepisami nie mogą kończyć się pouczeniem. – Prawo powinno być egzekwowane według jednego z trzech scenariuszy. Po pierwsze, uprawniony organ, czyli wójt, burmistrz, prezydent miasta lub starosta może wydać decyzję w trybie art. 363 Prawa ochrony środowiska nakazującą usunięcie urządzenia. Po drugie, może skierować wniosek o ukaranie do sądu w trybie art. 379 ust. 4 Prawa ochrony środowiska. Po trzecie, może zawiadomić Policję o podejrzeniu popełnienia wykroczenia z art. 334 Prawa ochrony środowiska – przypomina jeden z najprężniej działających alarmów smogowych w kraju.

– Wójtowie, burmistrzowie, prezydenci i starostowie posiadają szerokie możliwości prawne, by efektywnie działać na rzecz poprawy jakości powietrza – mówi Janusz Piechoczek z Fundacji 360!.

Jego zdaniem – w drastycznych przypadkach samorządowcy powinni z urzędu inicjować procedurę usunięcia kotła lub pieca.

– Niestety nie korzystają z tych uprawnień. Do tej pory wszystkie sprawy prowadzące do usunięcia kopciucha były wszczynane na nasz wniosek. Zgłaszają się do nas zatruwani, zdesperowani ludzie z całej Polski. W ramach inicjatywy “Karny Kopciuch” uruchomiliśmy już 92 takie sprawy. Do tej pory udało się zlikwidować 48 kopciuchów, a 42 sprawy są w toku – wylicza Piechoczek.

Smog na Śląsku: skończyć z niemocą samorządów

Z egzekwowaniem przepisów w miejscach, gdzie obowiązują już antysmogowe uchwały, bywa różnie. Problem nie dotyczy tylko Śląska. Od 1 maja nielegalne stały się kopciuchy w całej Małopolsce. Tam dzięki uchwale antysmogowej zlikwidowano już około ćwierć miliona urządzeń grzewczych w najgorszym standardzie. Siedem lat temu, gdy przyjmowano uchwałę antysmogową, na terenie województwa kopciło nawet 300 tys. pozaklasowych urządzeń. Dziś według danych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego zostało ich około 50 tys.

– Naruszanie przepisów podważa zaufanie do systemu prawnego i wprowadza chaos – mówi Zdzisław Kuczma z Rybnickiego Alarmu Smogowego. Dotyczy to także przepisów antysmogowych, których nieprzestrzeganie zagraża dodatkowo zdrowiu wszystkich obywateli. – Trzeba stanowczo podkreślić, że użytkowanie nielegalnych kopciuchów jest złamaniem prawa. To dlatego postanowiliśmy złożyć na policję zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia wykroczenia przez 443 mieszkańców Ustronia. Ich urządzenia grzewcze nie spełniają wymagań uchwały antysmogowej – dodaje działacz antysmogowy.

To pierwsze tego typu zawiadomienie w Polsce, ale nie ostatnie – kolejne dotyczy kopciuchów w gminie Poraj. Czy będą następne? Przygotowana przez Polski Alarm Smogowy analiza wykazała zaniedbania w wielu gminach i niemoc wielu samorządów. – Nie wykluczamy kolejnych zgłoszeń. Wszystko zależy od efektów już zainicjowanych spraw.

Czyste powietrze nam się należy

Przedstawiciele ruchu antysmogowego podkreślają, że z każdym rokiem rosną oczekiwania społeczne dotyczące jakości powietrza. Coraz więcej osób chce, żeby raz na zawsze smog na Śląsku został zlikwidowany, a problem nielegalnych kopciuchów rozwiązany.

– Ludzie zaczynają rozumieć, że czyste powietrze jest ich prawem. Może to niepopularna opinia, ale według mnie nie ma dzisiaj skuteczniejszego sposobu na poprawę jakości powietrza niż egzekwowanie antysmogowych przepisów. Inicjowanie postępowań administracyjnych i zgłaszanie przypadków naruszeń uchwały antysmogowej na policję to sposób, by wymusić przestrzeganie regulacji. One zostały przyjęte po to, żeby mieszkańcy woj. śląskiego nie musieli oddychać truciznami – podsumowuje Emil Nagalewski z Polskiego Alarmu Smogowego. 

Działacze zapowiedzieli, że do wszystkich radnych z Rybnika (woj. śląskie) trafią wkrótce pytania o to, w jaki sposób ogrzewają swoje domy. – Przykład idzie bowiem z góry – słusznie zauważają aktywiści z Rybnickiego Alarmu Smogowego.

Zdjęcie tytułowe: shutterstock/Tomasz Klimas

Autor

SmogLab

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.