Krakowska Strefa Czystego Transportu (SCT) wkracza w fazę konsultacji z mieszkańcami. W tym samym czasie powstało ciekawe narzędzie. Dedykowany kalkulator pokaże, jak długo wjedziesz swoim samochodem do planowanej SCT.
W listopadzie 2022 r. Rada Miasta Krakowa zdecydowała o ustanowieniu pierwszej w Polsce Strefy Czystego Transportu. O jej ostatecznym kształcie i najczęściej pojawiających się pytaniach można przeczytać na SmogLabie – 15 najczęstszych pytań o Strefę Czystego Transportu w Krakowie.
Po zmianach prawnych na szczeblu centralnym w Krakowie ma powstać pierwsza w kraju SCT. Taki obowiązek nakłada na władze miasta również małopolski Program Ochrony Powietrza. Propozycje ograniczeń w ruchu prezentowaliśmy na łamach SmogLabu razem z mapą planowanej reorganizacji ruchu.
Wiele z zapisów może być dla użytkowników nieczytelnych. Aby ułatwić poruszanie się po nowych propozycjach krakowska firma Omni Calculator stworzyła specjalne narzędzie dla posiadaczy samochodów. Wystarczy wpisać datę pierwszej rejestracji oraz rodzaj paliwa, które napędza nasz pojazd. W odpowiedzi otrzymamy konkretną datę. To dzień, do którego będziemy mogli swobodnie wjechać naszym samochodem do krakowskiej SCT. O ile propozycje urzędników wejdą w życie.
– Kalkulator ma ułatwić mieszkańcom Krakowa sprawdzenie informacji, czy przepisy będą ich dotyczyć. Często nie wiemy, jakie normy spełnia nasze auto – mówi w rozmowie ze SmogLabem Anna Dworakowska z Krakowskiego Alarmu Smogowego (KAS). Ta organizacja współpracowała z Omni Calculator przy pracach nad narzędziem.
- Kalkulator znajdziecie TUTAJ.
Praktyczne narzędzie
O kalkulator zapytaliśmy Aleksandrę Zając, która jest jego autorką. – Pierwsze osoby już z niego skorzystały. Przetłumaczyłam kilka tabelek ze strony projektowanej SCT, tak aby użytkownik w maksymalnie prosty sposób mógł sprawdzić czy wjedzie do Strefy. Wystarczy podać tylko datę pierwszej rejestracji samochodu i rodzaj paliwa. Projekt ograniczeń zakłada zmiany od 2023 roku, więc to całkiem blisko. Z drugiej strony perspektywa kolejnych zmian sięga aż 2030 roku – przypomina twórczyni narzędzia.
To nie pierwsza tego typu inicjatywa Omni Calculator. Firma znana jest z nietypowych obliczeń, które dotykają ważnych społecznych problemów.
– Inne nasze kalukatory dotyczyły np. temperatury w samochodzie. Była to kampania dotycząca tego, aby nie zostawiać dzieci, ani zwierząt, w rozgrzanym samochodzie w lecie. Trzeba było podać rodzaj zachmurzenia, czas pozostawienia samochodu, temperaturę na zewnątrz i jego kolor oraz to czy okna są uchylone czy nie – mówi nam Aleksandra Zając. Jeszcze innym narzędziem był kawowy kalkulator energii. Sprawdzaliśmy, kiedy po spożyciu napoju z kofeiną dostaniemy „energetycznego kopa”. Uwzględniał czas snu i rodzaj napoju. Dzięki niemu można było zaplanować spożycie kawy w ciągu trudnego dnia.
Jednak to nie koniec praktycznych narzędzi do obliczeń. – W zeszłym roku robiliśmy kalkulatory szczepionkowe, które pokazywały, kiedy będzie nam „przysługiwało” szczepienie. Dziś jest już oczywiście nieaktualny. Był też kalkulator porównujący zanieczyszczenie powietrza do ilości wypalonych papierosów – przypomina Zając.
Przykładowe obliczenia
Przykładowo 22 letni samochód napędzany benzyną, zarejestrowany w marcu 2004 roku, będzie mógł wjechać do Strefy Czystego Transportu do 31 grudnia 2026 roku. Egzekwowanie przepisów ma ułatwić specjalna naklejka, która zaprezentowało Ministerstwo Środowiska.
„Dzięki wprowadzonym zmianom posiadacze nisko i zeroemisyjnych pojazdów, którzy nie mają specjalnych tablic, będą mogli wjeżdżać do stref w całej Polsce. Łatwiej będzie też posiadaczom aut, które zostaną uznane za dopuszczone do wjazdu w różnych gminach w Polsce” – czytamy na stronie Ministerstwa. Na projekcie urzędnicy proponują umieszczenie znaku oznaczającego konkretną strefę czystego transportu.
Naklejkę umieszcza się w lewym dolnym rogu na przedniej szybie pojazdu – czytamy w instrukcji. Ministerstwo przypomina, że pojazdy osób z niepełnosprawnościami będą zwolnione od zakazu wjazdu do SCT. Taką gwarancję zapisano już na poziomie ustawy.
SCT: Konsultacje w toku
Do maja 2022 roku trwają konsultacje społeczne dotyczące planowanej strefy. Szczegóły i formularze rejestracyjne można znaleźć na stronie Zarządu Transportu Publicznego w Krakowie.
W ramach pierwszego etapu konsultacji mieszkańcy złożyli ponad 600 uwag i wniosków do propozycji urzędu. Ich treść na razie nie została opublikowana. Sebastian Kowal z ZTP w rozmowie ze SmogLabem zdradza jednak dalsze losy uwag mieszkańców. – Ankiety prezentują różne głosy. Część osób postuluje bardziej restrykcyjne przepisy, a część wręcz przeciwnie. W tej drugiej grupie, oprócz argumentów na zasadzie 'nie bo nie’, są także argumenty merytoryczne, nad którymi się pochylamy. Te wyniki posłużą nam do dalszej pracy podczas warsztatów – podkreśla rzecznik ZTP.
Na kwiecień zaplanowano cykl 6 warsztatów z losowo wybranymi mieszkańcami, którzy zgłosili chęć udziału podczas rekrutacji. Dodatkowo zaplanowano spotkania z przedsiębiorcami i dyżury telefoniczne. Po zakończeniu procesu konsultacji projekt utworzenia SCT trafi pod obrady Rady Miasta. To według Andrzeja Kuliga, wiceprezydenta Krakowa, może mieć miejsce w czerwcu bieżącego roku.
Strefa Czystego Transportu w Krakowie
Anna Dworakowska z KAS przekonuje, że tak naprawdę projektowane w Krakowie przepisy są dosyć liberalne. – Niemal w każdym przypadku 20-letnie samochody benzynowe i kilkunastoletnie diesele będą mogły wjeżdżać do Strefy. Chodzi o przyspieszenie naturalnego tempa wymiany samochodów i przede wszystkim ograniczenia ruchu tych najstarszych z silnikiem diesla. To one najbardziej szkodzą jakości powietrza. Idealnie byłoby, gdyby część kierowców zrezygnowała z jeżdżenia samochodem. Jednak celem SCT nie jest ograniczenie ruchu samochodów, a eliminacja emisji – podkreśla działaczka.
Przypomnijmy jak wygląda propozycja urzędu.
Od 1 marca 2023 do STC nie wjadą posiadacze samochodów odpowiadających normom EURO 1 i EURO 2. To oznacza, że zakaz obejmie samochody benzynowe oraz te z silnikiem diesla wyprodukowane w latach 1993-2000 (i starsze). Kolejne ograniczenia mają być wprowadzane stopniowo i mają bazować na wynikach konsultacji.
Czytaj również: Dlaczego Strefy Czystego Transportu w miastach są ważne?
