Udostępnij

Jeden dzień bez samochodu to oszczędność pół miliona baryłek ropy

22.09.2022

W czwartek, 22 września przypada Dzień bez Samochodu, który kończy Europejski Tydzień Mobilności. Przy tej okazji, organizacje pozarządowe i samorządy przypominają, że każdy z nas jest pieszym, a zadbanie o bezpieczeństwo i komfort ruchu pieszego jest także zadaniem dla rządu. We wspólnym apelu wzywają premiera i ministrów odpowiedzialnych za transport do wprowadzenia rozwiązań, które przyniosą korzyści pieszym.

Przepisy zezwalające na parkowanie poza jezdnią tylko w miejscach do tego wskazanych. Do tego skończenie z pobłażliwością policji i straży miejskiej wobec kierowców zagrażających pieszym i utrudniających poruszanie się pieszo. A także powrót do możliwości kontroli prędkości przez samorządy i przeznaczenie środków z mandatów na poprawę bezpieczeństwa ruchu. Ponadto dialog ze społeczeństwem w sprawie nowych standardów dla infrastruktury pieszej i rowerowej. Stworzenie programu służącego wzmocnieniu kadr samorządów i zwiększaniu kwalifikacji w zakresie dbania o bezpieczeństwo i komfort ruchu pieszego. O realizację tych postulatów apelują do rządu organizacje pozarządowe oraz samorządy z całej Polski.

Darmowa komunikacja i przejazdy rowerowe

– Samorządy mogą zrobić bardzo wiele, żeby poprawić sytuację pieszych. Większość pracy w tym zakresie musi być wykonana na poziomie lokalnym, gdzie najwyraźniej widać potrzeby mieszkanek i mieszkańców oraz gdzie można na nie odpowiedzieć w najbardziej bezpośredni sposób. Jednak odpowiedzialność spoczywa także na rządzie i nasze władze to wiedzą. Inaczej nie byłoby zmian w przepisach ruchu drogowego. Rząd musi zapewnić samorządom większe wsparcie, zarówno regulacyjne, jak i finansowe, by sytuacja pieszych w miastach znacznie szybciej się poprawiła – wyjaśnia Urszula Stefanowicz, koordynatorka projektów transportowych Polskiego Klubu Ekologicznego Okręgu Mazowieckiego.

Dzień bez Samochodu jest wypełniony akcjami i wydarzeniami w większości polskich miast – komunikacja publiczna staje się tego dnia darmowa, odbywają się przejazdy rowerowe, mieszkańcy uczestniczą w festynach, warsztatach i konkursach. Komunikacja w większości skupia się na przesiadaniu się z samochodu na transport publiczny lub rower. Sygnatariusze apelu chcieli zwrócić uwagę przede wszystkim na potrzeby ruchu pieszego jako podstawy codziennych podróży osób mieszkających w miastach.

Stawianie na pieszych się opłaca

Niezależnie od tego czy jesteśmy kierowcami czy nie, wszyscy poruszamy się pieszo. Choćby po to, by dotrzeć do transportu publicznego czy stacji roweru miejskiego, a nawet do samochodu. Złe warunki dla ruchu pieszego, takie jak na przykład zbyt wąskie, zastawione autami chodniki, zniechęcają do rezygnacji z dojeżdżania do szkoły czy pracy samochodem. Są też poważną barierą dla osób z niepełnosprawnościami, często nie do pokonania.

– Coraz więcej miast decyduje się na zwrot w stronę pieszych. Pełen katalog gotowych rozwiązań znaleźć można w Europejskich miastach, takich jak np. Oslo, Gratz, Pontevedra, Berlin, Barcelona, Tallin itd. Z perspektywy dekad dominacji ruchu samochodowego w przestrzeniach miejskich, działania władz wspomnianych miast mogą wydawać się bardzo śmiałe. Przykładowo Paryż w 2024 roku całkowicie zamknie historyczne centrum miasta dla indywidualnego ruchu samochodowego. To się jednak opłaca! Mówi o tym lokalny biznes i władze miast. W 80 tysięcznym hiszpańskim mieście Pontevedra, gdzie w 2000 roku całkowicie zamknięto historyczne centrum miasta dla ruchu samochodowego, w efekcie przybyło kilkanaście tys. nowych mieszkańców, a biznes zlokalizowany w strefie pieszej szybko zanotował 10% wzrost przychodów. – mówi Karolina Grochowicka, Prezeska Federacji Piesza Polska.

Badania w ramach Kampanii Czystych Miast pokazują, że mieszkańcy europejskich metropolii nie mają nic przeciwko rezygnacji z samochodu raz w tygodniu. W Warszawie aż 65 proc. respondentów badania albo „zdecydowanie popiera”, albo „częściowo popiera” wprowadzenie takiego rozwiązania.

Dzień bez samochodu to oszczędność pół miliona baryłek ropy

Większość z nas jest świadoma korzyści wynikających z rezygnacji z samochodu. Są to choćby – zmniejszenie emisji zanieczyszczających powietrze spalin i negatywnego wpływu na klimat. Dodatkowo za rezygnacją z aut przemawia ograniczenie zużycia ropy i oszczędności w portfelu. Warto jednak, byśmy zdali sobie sprawę ze skali efektów, które można w ten sposób osiągnąć. Z nowej analizy Kampanii Czystych Miast wynika, że tylko jeden dzień bez samochodu wprowadzony w głównych miastach europejskich mógłby zaoszczędzić od 541 do 945 tysięcy baryłek ropy. W przeciętnym tankowcu o długości 245 metrów mieści się średnio 675 000 baryłek ropy. Potencjalnie więc, gdyby takie ograniczenie obowiązywało raz w tygodniu we wszystkich głównych miastach UE i Wielkiej Brytanii, mógłby zmniejszyć roczne zużycie ropy naftowej przez transport miejski w Europie o około 3 do 5 proc. (między 41 a 72 tankowce rocznie). Jest to równowartość rocznego zapotrzebowania na ropę Estonii, Łotwy i Litwy.

Są więc ważne powody, by zachęcać mieszkańców i mieszkanki polskich miast do rezygnacji z samochodu. I to nie tylko raz w roku, ale częściej. Jednocześnie nie można opierać dążenia do takiej zmiany nawyków jedynie na zakazach. Potrzebne są zachęty, zarówno do przesiadania się na transport publiczny i rower, jak i do poruszania się po mieście pieszo. Przede wszystkim musimy mieć jednak pewność, że przejście na przystanek czy do stacji roweru miejskiego, będzie dla nas bezpieczne i wygodne.

Sygnatariusze apelu

Apel na Dzień Bez Samochodu do Mateusza Morawieckiego, Prezesa Rady Ministrów przygotowany przez Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki poparło 21 organizacji pozarządowych: Bydgoski Ruch Miejski, Federacja Piesza Polska, Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych, Fundacja Rodzic w mieście, Fundacja Sendzimira, Green REV Institute, HEAL Polska, Idee przez miasto, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Instytut Spraw Obywatelskich, Kongres Ruchów Miejskich, Miasto Jest Nasze, Napraw Sobie Miasto, Polska Zielona Sieć, Polski Alarm Smogowy, Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki, Polski Klub Ekologiczny Okręg Pomorski, Polski Klub Ekologiczny Okręg Wielkopolski Koło w Gnieźnie, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Rodzice dla Klimatu, Towarzystwo dla Natury i Człowieka.

Poparło je również 9 samorządów. Do sygnatoriuszy należą urzędy miasta: Gdańska, Gdyni, Krakowa, Łodzi, Rybnika, Rzeszowa, Sosnowca, Torunia i Tychów.

Autor

SmogLab

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.