Udostępnij

Eurowybory już w niedzielę. Kandydatów zapytaliśmy o smog, ochronę przyrody i polskie miasta

04.06.2024

Wybory do Europarlamentu (PE) już w najbliższą niedzielę 9 czerwca. Porozmawialiśmy z kandydatami i kandydatkami o ich pomysłach na walkę ze smogiem, stanowisko w sprawie NRL i ochronę przyrody. Rozmówcy odnieśli się również do transformacji energetycznej, Europejskiego Zielonego Ładu (EZŁ) i walki z suszą. Zapytaliśmy ich, dlaczego wybory do PE są tak ważne dla miast i całej Polski.

Choć kolejna kampania powinna być właśnie na finiszu, to wciąż niewiele słychać o programach wyborczych kandydatów, którzy w niedzielę chcą otrzymać od nas bilet do Brukseli. Dlatego aspirujący do Parlamentu Europejskiego zostali zapytani przez SmogLab o konkretne wyzwania, które stoją przed Unią Europejską.

Nasi rozmówcy to reprezentanci różnych środowisk politycznych: Róża Thun (Polska 2050, woj. dolnośląskie i opolskie), Dorota Kolarska (Lewica Razem, woj. małopolskie i świętokrzyskie) oraz Piotr Drzewiecki (KO/Zieloni, woj. dolnośląskie i opolskie).

Walka ze smogiem. Jak poprawić jakość powietrza?

Piotr Drzewiecki:

  • Utrzymać kierunek podwyższenia wymogów ochrony przed zanieczyszczeniami atmosferycznymi zgodny z wytycznymi WHO,
  • zwiększać świadomość o bieżącym narażeniu na zanieczyszczenia atmosferyczne, rozwijając sieć monitoringu,
  • wprowadzić usprawnienie alterowania,
  • w dużych skupiskach budownictwa mieszkaniowego, w sezonie grzewczym, ukrócenie przestępczości w zakresie nielegalnego spalania. W konsekwencji powstrzymanie nielegalnych emisji, poprzez wprowadzenie narzędzi monitoringu z powietrza (drony) i egzekwowanie kar za przestępstwa środowiskowe w zakresie jakości powietrza,
  • umożliwić łatwe skorzystanie z danych historycznych dotyczących narażenia na zanieczyszczenia atmosferyczne.

– Moim autorskim pomysłem w tym zakresie jest “wymuszona edukacja” dot. jakości powietrza. Czyli europejska legislatywa, której wprowadzenia bardzo bym sobie życzył. I o której wprowadzenie będę zabiegać w przypadku wybrania mnie na eurodeputowanego – zaznacza Drzewiecki. Opowiada się za Certyfikatem jakości powietrza w handlu nieruchomościami.

Róża Thun: W tej kadencji Parlamentu pracowałam nad dyrektywą w sprawie jakości powietrza dla Europy (…). Nowa dyrektywa ustala od 2030 r. bardziej rygorystyczne maksymalne dopuszczalne wartości substancji zanieczyszczających powietrze. Takich jak dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, cząstki stałe (PM10 i PM2,5), arsen, ołów itd. (…) Udało nam się wzmocnić środki mające na celu zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza. Tj.: ograniczanie emisji z transportu poprzez planowanie i zarządzanie ruchem (w tym strefy niskiej emisji) oraz zachęcanie do przejścia na mniej zanieczyszczające formy transportu. (…) Istotny będzie, zgodnie z propozycją mojej grupy Odnowić Europę, pomiar powietrza w miejscach najbardziej zanieczyszczonych, o szczególnie wysokich stężeniach.

Dorota Kolarska: Zanieczyszczenia powietrza nie zatrzymują się na granicach. Dlatego należy walczyć z problemem smogu poprzez rozwój ciepłowni, ciepła systemowego (w tym programy elektrociepłownictwa jądrowego), termomodernizacji i wymiany kotłów na pompy ciepła. Ważne jest przy tym zadbanie o gospodarstwa domowe z niskimi dochodami. W ich przypadku należy zapewnić pokrywacie do 100 proc. kosztów wymiany kotłów. Zwiększone powinny zostać unijne środki przeznaczone na program inwestycji w ocieplanie domów i oszczędzanie energii.

Nature Restoriation Law (NRL) – rozporządzenie o odbudowie zniszczonych zasobów naturalnych

Kolarska: Decyzja Donalda Tuska i europosłów KO, by torpedować prace nad NRL uważamy za szkodliwą i krzywdzącą dla Polski. Widzę prawo o odbudowie zasobów naturalnych jako ważną szansę dla Polski. To rozporządzenie otwiera drogę do zidentyfikowania potrzeb. Zobowiązuje KE, żeby przeprowadziła analizę potrzeb konieczną dla zapewnienia odpowiedniego stopnia finansowania odbudowy zasobów naturalnych w przyszłych wieloletnich ramach finansowych.

Thun: Poparłam w Parlamencie prawo o odbudowie zasobów przyrodniczych, które jest nam bardzo potrzebne. To zdumiewające, że państwa członkowskie teraz w Radzie te przepisy blokują. Z tego powodu prezydencja belgijska przełożyła głosowanie zaplanowane w zeszłym miesiącu. Jeszcze bardziej zdumiewające, że Polski Rząd, mimo rekomendacji Ministerstwa Klimatu, nie chce poprzeć tych przepisów. Znam list 215 naukowców do Premiera Donalda Tuska w tej sprawie. Mam nadzieję, że szef Rządu zmieni nastawienie i posłucha głosu nauki.

Drzewiecki: Powiedzmy zdecydowane TAK dla przywrócenie ekosystemów, siedlisk i gatunków na obszarach lądowych i morskich UE. Aby umożliwić trwałe odbudowanie różnorodnej i odporniejszej na oddziaływanie człowieka oraz skutków zmian klimatu przyrody. W UE ponad 80 proc. siedlisk jest w złym stanie. Trzeba zmienić tę sytuację, co znajduje uzasadnione nawet z perspektywy klasycznej ekonomii. Każdy euro zainwestowane w odbudowę przyrody przynosi wg różnych szacunków od kilku do kilkudziesięciu euro korzyści. Jako priorytetowe cele traktuję brak utraty przestrzeni zielonych w miastach do 2030 r. i zwiększenie ich całkowitej powierzchni do 2040 r. A także przywrócenie retencji wody w ekosystemach, w tym poprzez renaturalizację rzek oraz zrównoważenie gospodarki rolnej.

Wybory do PE są szansą dla kraju i poszczególnych miast

Thun: Jeśli wyślemy do Brukseli ludzi, którzy będą straszyć, tupać, krzyczeć, a nie współpracować z innymi, nasz głos nie będzie się liczyć. Europa potrzebuje dobrych rozwiązań. A w kolejnej kadencji PE będą rozstrzygane bardzo ważne kwestie dotyczące wdrożenia narzędzi do osiągnięcia celów klimatycznych na 2030 i kolejne lata. Już od przyszłego roku PE zacznie prace nad nowym budżetem wieloletnim. Musimy wywalczyć fundusze na transformację energetyczną dla Polski. (…) Bardzo ważny będzie pakiet dotyczący poprawy jakości i ilości wody w UE. By stawić czoła suszom i chronić zasoby słodkiej wody w Europie.

Drzewiecki: Miasta stanowią kluczowy obszar, w którym należy podjąć inicjatywy łagodzące skutki zmian klimatu oraz działania naprawcze proponowane w ramach EZŁ.  To w miastach będzie można na szeroką skalę realizować np. dyrektywę budynkową, dzięki której zmniejszymy emisję gazów cieplarnianych w sektorze budownictwa. Adaptacja do zmian klimatu wymaga szczególnej dbałości o dostęp do przyrody w mieście. A także ochronę istniejących i tworzenie nowych terenów rekreacyjno-przyrodniczych. Warto wybrać do Europarlamentu przedstawicieli, którzy będą wspierać inwestycje w infrastrukturę odporną na zmiany klimatu. Dużym wyzwaniem dla polskich miast są: poprawa jakości powietrza, zwiększenie dostępu do zieleni miejskiej, rozwój transportu zeroemisyjnego, transformacja energetyczna oraz miejska retencja. Wśród działań związanych z wdrożeniem strategii Zielonego Ładu duże wyzwanie stanowi rzetelna oraz skuteczna polityka informacyjna. Polityka, która skutecznie zatrzyma szerzącą się dezinformację oraz silne lobby denialistów klimatycznych.

Kolarska: Eurowybory są ważne, bo w Brukseli ustala się ramy działań dla państw członkowskich w zakresie środowiska czy klimatu. To tam decyduje się choćby o kształcie systemu handlu emisjami. I tym, czy uda się zakończyć traktowanie uprawnień do emisji jako instrumentu spekulacyjnego, o taksonomii czystych źródeł energii. Jak również o finansowaniu. O tych sprawach muszą decydować ludzie, którzy uznają konsensus naukowy, a nie prawica.

Wybory 9 czerwca – najważniejsze informacje

Wybory do Parlamentu Europejskiego odbywają się raz na pięć lat. W Polsce odbędą się w niedzielę 9 czerwca 2024. Każdy, kto najpóźniej w dniu wyborów ukończył 18 lat, ma prawo głosować. Przy spełnieniu określonych warunków można również głosować będąc poza granicami kraju. 9 czerwca wybierzemy 53 posłów i posłanki. Polska jest podzielona na 13 dużych okręgów wyborczych.

Głosowanie odbywa się w godzinach 7 do 21. Aby otrzymać kartę głosowania należy wylegitymować się dowodem osobistym lub paszportem.

Ile zarabiają europosłowie i europosłanki? Przed zapłaceniem podatku wynagrodzenie posła lub posłanki wynosi ponad 10 tys. euro. Na rękę zostaje nieco mniej niż 8 tysięcy euro, co daje około 34 tys. złotych miesięcznie na rękę. To jednak nie wszystko, bo na wynajem biura, sprzęt, materiały biurowe i inne drobne wydatki przyznawana jest dieta. To kolejne 20 tys. złotych miesięcznie. Do tego każdy dzień spędzony w celach służbowych w Parlamencie Europejskim to ponad 1500 złotych dodatku. Europosłowie mogą liczyć też na zwrot kosztów poniesionych podczas podróży, zwrot za świadczenia medyczne, a po ukończeniu 63 roku życia uprawnieni są do pobierania emerytury, która pokrywana jest z budżetu UE.

Zdjęcie tytułowe: Fabrizio Maffei/Shutterstock

Autor

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Jej teksty ukazują się też w Onet.pl. Współpracuje również z Odpowiedzialnym Inwestorem. Pisze przede wszystkim o gospodarce odpadami, edukacji ekologicznej, zielonych inwestycjach, transformacji systemu żywności i energetycznej. Preferuje społeczne ujęcie tematu. Zainteresowania: ochrona przyrody; przede wszystkim GOZ i OZE, eco-lifestyle oraz psychologia.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.