Udostępnij

Wyziębione domy produkują smog

20.01.2021

Z blisko 5,5 mln domów jednorodzinnych zdecydowana większość jest ocieplona niedostatecznie lub zupełnie jest nieocieplona. W zaledwie jednej dziesiątej budynków zastosowano izolację grubszą niż 10 cm.

Fala mrozów, jaka właśnie przeszła przez Polskę, pokazała skalę niedogrzanych budynków. Właściciele jednorodzinnych domów i dysponenci kotłowni zaczęli gwałtownie dorzucać do pieca, czego efektem jest nienotowana od dawna fala smogu. Przy tym niskiej temperaturze towarzyszy brak wiatru, zaś ciśnienie powoduje, że zanieczyszczenia opadają i gromadzą się przy powierzchni ziemi.

Czytaj także: Mała gmina w Małopolsce zawstydziła metropolie. Smog na 1000 proc. normy

W rezultacie Warszawa znalazła się w czołówce miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem. Warszawski Indeks Powietrza, wyrażający stopień zanieczyszczenia atmosfery, pokazał najwyższy, czwarty poziom. Stołeczne władze zaleciły unikanie przebywania na dworze i wietrzenia pomieszczeń. – Apelujemy o pozostanie w domach, zaprzestanie palenia w kominkach, informowanie straży miejskiej o podejrzeniach spalania odpadów – informował Urząd Miasta Stołecznego Warszawy.

Podobnie było w innych miastach. Zwłaszcza w miejscach, gdzie dominuje zabudowa jednorodzinna. O tym, że dla dogrzania domów używa się różnego rodzaju tanich paliw, widać po gigantycznych pióropuszach dymów unoszących się z kominów. Nic dziwnego. Zdecydowana większość domów w naszym kraju jest nieocieplona bądź ma bardzo cienką warstwę izolacji. Ocenia się, że 70 proc. posiada bardzo słabą izolację cieplną lub nie ma jej w ogóle. Zaledwie w 10 proc. budynków zastosowano ocieplenie grubsze niż 10 cm.

Zimno jak w PRL

Jak wynika z danych GUS, w Polsce spośród 6 mln budynków aż 5,5 mln to domy jednorodzinne. Choć co roku przybywa od 60 do 100 tys. nowych, to zaledwie co dziesiąty dom został zbudowany po 2003 r. Większość jest stara i nieocieplona zupełnie lub niedostatecznie. Duża ich część powstała w okresie PRL-u, gdy materiały oraz technologie w Polsce nie należały do skutecznych. Kwestia termoizolacji praktycznie nie istniała. Tymczasem to ocieplenie takich nieruchomości przyniosłoby największą korzyść środowisku.

Czytaj także: Drobne cząstki smogu zabijają. Czystsze powietrze uratowałoby nawet 2,5 tysiąca Ślązaków rocznie

W walce ze smogiem szczególnie ważnym jest ograniczenie zapotrzebowania budynków na ciepło. Najszybszą i najbardziej ekonomiczną drogą do tego jest termomodernizacja. Ocieplenie budynku, wymiana okien i źródeł ciepła pozwoli przy tym rozwiązać problem ogrzewania domów paliwami niskiej jakości, spalanymi w emisyjnych kotłach.

Ocieplenie domu to oszczędność

Prawidłowo dobrana warstwa ocieplenia pozwala na obniżenie kosztów energii potrzebnej do ogrzania domu nawet o 30 proc. Szacuje się, że ocieplenie wszystkich przegród zewnętrznych i wymiana nieszczelnych okien przekłada się na obniżenie energochłonności budynku nawet o 60 proc. Przy tym najlepsze efekty zapewnia ciągła warstwa ocieplenia całego budynku, od fundamentu po dach. Zastosowanie nowoczesnych materiałów termoizolacyjnych pozwoli zmniejszyć energochłonność budynków i radykalnie obniżyć koszty ich utrzymania. Inwestycja w ocieplenie domu zwraca się w ciągu zaledwie kilku lat, a zaoszczędzone w ten sposób pieniądze mogą być przeznaczone na kolejne działania modernizacyjne. Dlatego eksperci branży budowlanej wskazują, że priorytetowym działaniem dla eliminowania smogu powinien być wzrost tempa termomodernizacji.

Celem tego procesu jest stworzenie wokół domu bariery uniemożliwiającej utratę ciepła w zimny dzień, a w gorący – zmniejszenie ilości ciepła docierającego do jego wnętrza. W izolowanym domu grzejniki nie muszą być tak gorące, ani tak długo pracować, aby temperatura wzrosła do komfortowego poziomu, ponieważ termoizolacja utrzymuje ciepło. To samo dotyczy klimatyzacji w upalne dni – nie musi działać przez cały czas.

Termomodernizację wspiera program „Czyste powietrze”. Każdy właściciel domu może ubiegać się o dofinansowanie wymiany lub zakupu ekologicznego pieca i termoizolacji. Osoby o najniższych dochodach mogą uzyskać nawet 47,7 tys. zł dotacji. Od 2019 r. obowiązuje także ulga termomodernizacyjna pozwalająca odliczyć od podatku wydatki na materiały budowlane, urządzenia i usługi związane z termoizolacją jednorodzinnego budynku mieszkalnego.

Autor: Adam Woźniak

Zdjęcie: smspsy/Shutterstock

Tekst powstał na potrzeby kampanii “Polska bez Smogu” realizowanej we współpracy Polskiego Alarmu Smogowego, SmogLabu i “Rzeczpospolitej”. Artykuły tworzone w ramach akcji będzie można czytać w środy w drukowanym i internetowym wydaniu “Rzeczpospolitej” oraz w SmogLabie.

Autor

SmogLab

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.