Ministerstwo Funduszy i Polityki Społecznej odblokowało kilkaset milionów na program „Czyste Powietrze”. To poprawi sytuację, choć wciąż na dofinansowania wymiany kopciuchów brakuje ponad miliard złotych.
O tym, że Program Czyste Powietrze znalazł się na skraju bankructwa pisaliśmy w połowie stycznia 2024 r. – Każdego tygodnia zaległości płatnicze rosną o kolejne 100 milionów złotych. Bez natychmiastowej interwencji rządu programowi grozi zapaść – ostrzegały Polski Alarm Smogowy oraz Fundacja Instrat. Jednocześnie apelowali do premiera Donalda Tuska o jak najszybsze przeznaczenie części zaliczki z RePower EU na odzyskanie płynności finansowej Programu.
RePower EU to środki pochodzące z Komisji Europejskiej wspierające uniezależnienie krajów UE od rosyjskich paliw kopalnych. Do Polski trafiło już 5,1 mld euro w ramach zaliczki.
Wobec tego ministerstwo ruszyło z szerokimi konsultacjami, które mają ustabilizować i zoptymalizować popularny program „Czyste Powietrze”. Jednocześnie winą za opóźnienia obecna ekipa obarcza poprzednie władze. – W styczniu wznowiliśmy wypłaty z programu Czyste Powietrze. I mocno pracujemy nad rozwiązaniami stabilnego finansowania na najbliższe lata. To też zaniedbali nasi poprzednicy. Chcę zapewnić, że nowe, stabilne formy finansowania programu Czyste Powietrze nie zmieniają nic dla beneficjentów. Dają gwarancje, że program będzie działać już bez przeszkód w przyszłości – podkreśla Paulina Hennig-Kloska, minister klimatu i środowiska.
Prawie 400 milionów na Czyste Powietrze
We środę w ministerstwie doszło do wielostronnego spotkania, w którym uczestniczyli m.in. przedstawiciele Polskiego Alarmu Smogowego. Dzień później minister funduszy i polityki regionalnej napisała na portalu „X” (dawniej Twitter), że kolejna transza na program została przekazana.
– Dziś kolejna wypłata z KPO – 433 mln. Aż 398 mln na Czyste Powietrze. To pieniądze na dopłaty dla tysięcy osób w całej Polsce. 25 mln na zwiększenie odporności sektora rolno-spożywczego. 33 mln na termomodernizację mieszkań. 1.3 mln na nowe miejsca w żłobkach – napisała minister Katarzyna Pełczyńska.
SmogLab zapytał Andrzeja Gułę z Polskiego Alarmu Smogowego o wyniki trwających rozmów i spotkań w ministerstwach. – Cieszę się, że doszło do spotkania z panią minister Hennig-Kloską i panią minister Urszulą Zielińską – mówi jeden z liderów PAS. Dodaje, że na spotkaniu byli także przedstawiciele Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.
.@MKiS_gov_pl ruszyło z konsultacjami dla usprawnienia #CzystePowietrze. Minister @hennigkloska i wiceminister @Ula_Zielinska rozmawiały z organizacjami pozarządowymi i @WorldBankPoland w sprawie poprawy efektywności programu. #Dialog pomoże wypracować najlepsze działania… pic.twitter.com/4HjrwyED0x
— Ministerstwo Klimatu i Środowiska (@MKiS_GOV_PL) January 31, 2024
Andrzej Guła: widać światełko w tunelu, apel do Tuska przynosi rezultaty
– Widać światełko w tunelu. Nasz apel do premiera Tuska o 2 miliardy złotych i ratowanie programu „Czyste Powietrze” powoli przynosi oczekiwane efekty. Widać wolę ministra funduszy ws. pieniędzy, które trafiają do Polski z zaliczki KPO. W grudniu z RePowerEU otrzymaliśmy 22 mld złotych. Pierwotnie tylko 200 milionów z tej kwoty było uruchomione na „Czyste Powietrze”. To mniej niż 1 proc. – przypomina Guła.
Ponadto przedstawiciel alarmu smogowego mówi, że jego środowisko wciąż czeka na dokładną deklarację od ministra funduszy ws. środków, które trafią na kluczowy program w perspektywie do końca maja. – Nawet po dzisiejszych zapowiedziach, na program wciąż brakuje ok. 1,6 mld złotych – przypomina Andrzej Guła.
Zdaniem lidera PAS, choć widać wolę po stronie ministerstw, to wciąż brakuje konkretów. – Ile środków z RePowerEU ministerstwo funduszy chce przeznaczyć na program „Czyste Powietrze”? O to będziemy wciąż dopytywać. Niepewność nie służy temu programowi. Takie powolne „skapywanie” środków nie pomaga w odbudowie przekonania obywateli do programu – podsumowje Andrzej Guła zapytany przez SmogLab.
„Czyste Powietrze” kluczowym orężem w walce ze smogiem
Program prowadzony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej udziela dotacji do wymiany starych kotłów i ocieplenia domów od 2018 roku. Popularność Programu powoli rosła, widać to w liczbach. W 2019 roku złożono 85 tysięcy wniosków, w 2023 – już 217 tysięcy. W ciągu pięciu lat programu liczba wniosków sięgnęła 754 000. Do wymiany pozostało jeszcze około 2,7 miliona kotłów.
- Rok 2023 był rokiem rekordowym w Programie Czyste Powietrze. Wnioski złożyło aż 217 tysięcy gospodarstw domowych.
Przypomnijmy – walka o środowisko wielokrotnie pojawiała się w exposé premiera Donalda Tuska. Ponadto na poświątecznej konferencji prasowej szef rządu zapowiedział „termomodernizację na wielką skalę”. Donald Tusk przekonywał, że Polska stanie się liderem walki o czyste powietrze.
Czytaj także: Program Czyste Powietrze na skraju bankructwa. Mocny apel do Tuska
–
Zdjęcia: brizmaker/Shutterstock
