Udostępnij

Wycinka lasów może sprowadzić na ludzkość kolejne epidemie

23.04.2020

Naukowcy z Uniwersytetu Stanforda ostrzegają, że dalsze przekształcanie lasów tropikalnych w pola uprawne może zwiększać prawdopodobieństwo przenoszenia się nowych wirusów na człowieka. Zagarnianie przestrzeni, do tej pory zamieszkiwanej przez dzikie naczelne, zwiększa ryzyko transmisji wirusów pomiędzy gatunkami. Podobne obawy mają naukowcy w Brazylii, gdzie wycinka lasów nie zwalnia.

Na łamach czasopisma naukowego „Landscape Ecology” opublikowano analizę dotyczącą tego, w jaki sposób wylesianie w Ugandzie (a konkretnie wokół Parku Narodowego Kibale) prowadzi do wzrostu ryzyka kontaktów między ludźmi i dzikimi naczelnymi, które przenosić mogą wirusy groźne także dla człowieka.

Wnioski mogą niepokoić, ponieważ – jak podkreślają autorzy badania – procesy przekształcania lasów deszczowych w pola uprawne nabierają tempa w wielu miejscach na świecie.

Czytaj także: “Zielone płuca świata” znikają w rekordowym tempie. To najgorszy maj w historii pomiarów

„Podczas gdy [pandemia – przyp. red.] COVID-19 powoduje bezprecedensowy poziom dewastacji ekonomicznej, społecznej i zdrowotnej, bardzo ważne jest, by krytycznie zastanowić się, w jaki sposób zachowania ludzkie zwiększają nasze kontakty ze zwierzętami i przenoszonymi przez nie chorobami” – powiedziała kierująca badaniami Laura Bloomfield, doktorantka w stanfordzkiej School of Earth, Energy & Environmental Sciences.

Problem środowiskowo-społeczny

Autorzy badania podkreślają, że ingerencja w środowisko nie jest jedynym czynnikiem, który może się przyczynić do rozprzestrzeniania się nowych wirusów. Problem stanowi także zapuszczanie się zwierząt na niegdyś należące do nich terytoria oraz ubóstwo, przez które mieszkańcy niektórych regionów są zmuszeni do pozyskiwania pożywienia lub drewna w lesie.

Badacze zwracają uwagę, że w regionie Parku Narodowego Kibale w ostatnich dziesięcioleciach obydwa zjawiska uległy nasileniu: zwierzęta, z powodu utraty siedlisk, zmuszane są do większej rywalizacji, natomiast ludzi jest więcej ze względu na rozwój rolnictwa i wzmożone osadnictwo w tamtym rejonie.

Wycinka w Brazylii

Po tym, jak koronawirus dotarł do Brazylii, także tam rozgorzała dyskusja na temat skutków, do jakich doprowadzić może dalsza wycinka lasów Amazonii.

Jak donosiliśmy wielokrotnie w ostatnich miesiącach, tempo deforestacji lasów tropikalnych Brazylii nie zwalnia. Według danych rządowej agencji badań kosmicznych INPE, w styczniu tego roku deforestacji uległo 280 kilometrów kwadratowych puszczy, podczas gdy przed rokiem było to 136 kilometrów kwadratowych. Światowej sławy eksperci alarmowali niedawno, że w związku z wycinką i pożarami, Puszcza Amazońska jest coraz bliżej punktu krytycznego, po którym zacznie obumierać.

Czytaj również: Wycinka w Amazonii pogłębia wymieranie tamtejszych gatunków. Zwiększa również ryzyko pożarów

Temat zagrożenia epidemicznego w kontekście lasów Brazylii pojawił się jednak już wcześniej. Grupa tamtejszych naukowców alarmowała w sierpniu zeszłego roku, że zagarnianie coraz to kolejnych fragmentów Puszczy, niesie z sobą ryzyko epidemiczne, związane z wykorzystywaniem ognia przy przekształcaniu lasów w pola uprawne.

Portal Mongabay podaje, że za sprawą pożarów miało dość do rozprzestrzenienia się wirusa Nipah w Indonezji. W obawie przed ogniem nietoperze miały wówczas opuścić swoje siedliska, przenosząc wirusa wywołującego m.in. wysoko śmiertelne zapalenie mózgu. Za sprawą owoców, którymi żywią się latające ssaki, miało dojść do zakażenia świni, poprzez którą doszło przeniesienia wirusa na człowieka.

_

Zdjęcie: Shutterstock/Rich Carey

Autor

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Udostępnij

Zobacz także

Wspierają nas

Partnerzy portalu

Partner cyklu "Miasta Przyszłości"

Partner cyklu "Żyj wolniej"

Partner naukowy

Bartosz Kwiatkowski

Dyrektor Frank Bold, absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprezes Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu, ekspert prawny polskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych.

Patrycja Satora

Menedżerka organizacji pozarządowych z ponad 15 letnim stażem – doświadczona koordynatorka projektów, specjalistka ds. kontaktów z kluczowymi klientami, menadżerka ds. rozwoju oraz PR i Public Affairs.

Joanna Urbaniec

Dziennikarka, fotografik, działaczka społeczna. Od 2010 związana z grupą medialną Polska Press, publikuje m.in. w Gazecie Krakowskiej i Dzienniku Polskim. Absolwentka Krakowskiej Szkoła Filmowej, laureatka nagród filmowych, dwukrotnie wyróżniona nagrodą Dziennikarz Małopolski.

Przemysław Błaszczyk

Dziennikarz i reporter z 15-letnim doświadczeniem. Obecnie reporter radia RMF MAXX specjalizujący się w tematach miejskich i lokalnych. Od kilku lat aktywnie angażujący się także w tematykę ochrony środowiska.

Hubert Bułgajewski

Ekspert ds. zmian klimatu, specjalizujący się dziedzinie problematyki regionu arktycznego. Współpracował z redakcjami „Ziemia na rozdrożu” i „Nauka o klimacie”. Autor wielu tekstów poświęconych problemom środowiskowym na świecie i globalnemu ociepleniu. Od 2013 roku prowadzi bloga pt. ” Arktyczny Lód”, na którym znajdują się raporty poświęcone zmianom zachodzącym w Arktyce.

Jacek Baraniak

Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Ochrony Środowiska jako specjalista ds. ekologii i ochrony szaty roślinnej. Członek Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot i Klubu Przyrodników oraz administrator grupy facebookowej Antropogeniczne zmiany klimatu i środowiska naturalnego i prowadzący blog „Klimat Ziemi”.

Martyna Jabłońska

Koordynatorka projektu, specjalistka Google Ads. Zajmuje się administacyjną stroną organizacji, współpracą pomiędzy organizacjami, grantami, tłumaczeniami, reklamą.

Przemysław Ćwik

Dziennikarz, autor, redaktor. Pisze przede wszystkim o zdrowiu. Publikował m.in. w Onet.pl i Coolturze.

Karolina Gawlik

Dziennikarka i trenerka komunikacji, publikowała m.in. w Onecie i „Gazecie Krakowskiej”. W tekstach i filmach opowiada o Ziemi i jej mieszkańcach. Autorka krótkiego dokumentu „Świat do naprawy”, cyklu na YT „Można Inaczej” i Kręgów Pieśni „Cztery Żywioły”. Łączy naukowe i duchowe podejście do zagadnień kryzysu klimatycznego.

Jakub Jędrak

Członek Polskiego Alarmu Smogowego i Warszawy Bez Smogu. Z wykształcenia fizyk, zajmuje się przede wszystkim popularyzacją wiedzy na temat wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzkie.

Klaudia Urban

Z wykształcenia mgr ochrony środowiska. Od 2020 r. redaktor Odpowiedzialnego Inwestora, dla którego pisze głównie o energetyce, górnictwie, zielonych inwestycjach i gospodarce odpadami. Zainteresowania: szeroko pojęta ochrona przyrody; prywatnie wielbicielka Wrocławia, filmów wojennych, literatury i poezji.

Maciej Fijak

Redaktor naczelny SmogLabu. Z portalem związany od 2021 r. Autor kilkuset artykułów, krakus, działacz społeczny. Pisze o zrównoważonych miastach, zaangażowanym społeczeństwie i ekologii.

Sebastian Medoń

Z wykształcenia socjolog. Interesuje się klimatem, powietrzem i energetyką – widzianymi z różnych perspektyw. Dla SmogLabu śledzi bieżące wydarzenia, przede wszystkim ze świata nauki.

Tomasz Borejza

Zastępca redaktora naczelnego SmogLabu. Dziennikarz naukowy. Wcześniej/czasami także m.in. w: Onet.pl, Przekroju, Tygodniku Przegląd, Coolturze, prasie lokalnej oraz branżowej.