Naukowcy i naukowczynie reprezentujący kilkanaście dziedzin wspólnie przygotowali książkę na temat kryzysu klimatyczno-środowiskowego „Za pięć dwunasta koniec świata”. Publikacja pod redakcją prof. Katarzyny Jasikowskiej i dra Michała Pałasza pozwala spojrzeć na problem z różnych, także nieoczywistych perspektyw.

Podczas odbywającego się na Uniwersytecie Jagiellońskim I. ECO Kongresu miała miejsce premiera książki „Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno-ekologiczny głosem wielu nauk”. Publikacja stanowi zbiór tekstów autorstwa specjalistów z kilkunastu dziedzin nauki, co pozwala spojrzeć na problemy środowiskowe z różnych perspektyw. Pobrać ją można bezpłatnie ze strony za512.uj.edu.pl.

Książka pod redakcją dr hab. Katarzyny Jasikowskiej, prof. UJ i dra Michała Pałasza składa się z 21 rozdziałów, podzielonych na trzy części: „Jak jest?”, „Dlaczego tak jest?”, „Co robić?”. Za poszczególne teksty odpowiadają naukowcy i naukowczynie zajmujący się różnymi naukami – zarówno przyrodniczymi, jak i społecznymi i humanistycznymi. Publikacji towarzyszy „Słownik klimatyczno-ekologiczny”, obejmujący 400 pojęć ujętych z punktu widzenia wielu nauk.

Czytaj także: Dr hab. Paulina Kramarz: Ludzi zmieniono w maszynki do robienia pieniędzy

Głos trzech pokoleń

„Nie lubię słowa podręcznik, ta książka to była orkiestra i to orkiestra jazzowa – każdy grał, to co czuł. Pisał to, w czym jest dobry i o czym chce powiedzieć” – mówiła podczas promocji książki prof. Katarzyna Jasikowska, współredaktorka książki i autorka rozdziałów, Koordynatorka Rady Klimatycznej UJ.

„Autorkami i autorami tych tekstów są osoby reprezentujące trzy różne pokolenia. Zależało nam zwłaszcza na głosie pokolenia, dla którego kryzys klimatyczny jest problemem numer 1, ponieważ to ono będzie musiało się z nim mierzyć. Ważny jest także emocjonalny wymiar książki. Kryzys ekologiczno-klimatyczny jest wyjątkowy i ludzie nauki wkładają w niego gigantyczny ładunek emocjonalny, ponieważ mają świadomość, że problem narasta i będzie narastał” – podkreślała prof. Jasikowska.

Czytaj także: Naukowcy z UJ: „Nie robiliśmy tego, co kluczowe”. Dlatego uruchomili kurs o kryzysie klimatycznym

Nie za pięć, a za trzy dwunasta. Kryzys klimatyczno-ekologiczny postępuje

„Gdy zaczynaliśmy pracę nad tą książkę byliśmy za pięć dwunasta, a dziś jesteśmy za trzy dwunasta. Z tej wiedzy wcale nie płynie optymistyczny wniosek” – zwracała uwagę podczas promocji książki dr hab. Beata Kowalska, prof. UJ, autorka rozdziału, Rzeczniczka Praw i Wartości Akademickich, Członkini Honorowa Rady Klimatycznej UJ. „Nie wystarczy, że nie polecimy raz samolotem. Nie mamy recepty, musimy zmienić myślenie o świecie. To ostatni moment, żeby zmieniać przyzwyczajenia. Depresja klimatyczna jest dziś czymś realnym. Sama ogromnie przeżyłam to, że w Charkowie zniszczono niedawno bank nasion, 160 tysięcy odmian” – podkreślała socjolożka.

„Za pięć dwunasta to moment, który otwiera naszą wyobraźnie i pozwala nam myśleć utopijnie. Kiedy uświadamiamy sobie w jakiej trudnej sytuacji znalazła się nasza planeta, wreszcie odważamy się myśleć, że inny świat jest możliwy. Zmierzać w stronę caring democracy, czyli demokracji opiekującej się. Należy stawiać odważne pytania i odważne żądania” – powiedziała prof. Kowalska.

Czytaj także: Naukowcy określili, ile wytrzyma planeta. Przekroczyliśmy cztery z dziewięciu granic!

„Świat się zmieni. Albo z powodu katastrofy albo zmiany systemu”

„Tytuł książki można rozumieć doomistycznie, lub można mówić o końcu starego świata. Świat niedługo się zmieni. Albo z powodu katastrofy albo zmiany systemu” – podkreślał dr Michał Pałasz, drugi z redaktorów książki, autor oraz tłumacz rozdziałów, Członek Rady Klimatycznej UJ. Miejscem inicjującym takie zmiany mają szanse stać się ośrodki edukacyjne.

„Nie do przecenienia jest rola uniwersytetów. O kryzysie klimatyczno-ekologicznym należy w nich nie tylko rozmawiać, ale także poszukiwać efektywnych rozwiązań mitygacji i adaptacji. To dziś najważniejsze zadanie wyższym uczelni” – podkreślała prof. Jasikowska.

_

Książkę można bezpłatnie pobrać ze strony za512.uj.edu.pl.

Źródło grafiki: Uniwersytet Jagielloński [Autorka okładki: Aleksandra Toborowicz (ASP w Krakowie)]