Smogowe ABC

B

Benzo(a)piren (BaP) – rakotwórcza, toksyczna i mutagenna substancja. Badania naukowe potwierdzają wpływ benzopirenów w szczególności na rozwój raka płuc. Szkodliwe są nawet przy niskich, lecz przewlekłych stężeniach. Krótka ekspozycja na benzopireny może powodować zmęczenie, ból głowy, nerwowość, depresję, spłycenie oddechu czy obniżenie odporności. Długofalowo prowadzi do różnych rodzajów nowotworów. Przeważającym źródłem benzopirenów są domowe piece i kotły węglowe, w szczególności te pozaklasowe lub niespełniające standardów emisyjnych oraz spaliny samochodowe.
Czytaj więcej o benzo(a)pirenie.

C

Czyste Powietrze – rządowy program, w którym można otrzymać dofinansowanie kompleksowej termomodernizacji budynku i wymiany starego źródła ciepła. Posiada trzy poziomy dofinansowania: najwyższy, podwyższony i podstawowy. Maksymalna dotacja wynosi 135 tys. zł. Do 28 listopada 2024 roku wnioski w programie złożyło 1,03 mln osób, na łączną kwotę 38 miliardów złotych. Program został zawieszony w listopadzie 2024 roku i ma wrócić 31 marca 2025 roku w nowej odsłonie.
Czytaj więcej o Programie “Czyste Powietrze”.

P

Polski Alarm Smogowy (PAS) – inicjatywa zrzeszająca ruchy obywatelskie walczące ze złą jakością powietrza w Polsce. Celem PAS jest doprowadzenie jakości powietrza do stanu niezagrażającego zdrowiu i życiu osób mieszkających w naszym kraju. Organizacja stale monitoruje krajowe i lokalne działania na rzecz czystego powietrza, rekomenduje rozwiązania prawne i kontroluje przestrzeganie obowiązujących przepisów. PAS koordynuje działania ponad 50 lokalnych alarmów smogowych, które działają na mniejszych obszarach w całym kraju.
Czytaj więcej o działaniach Polskiego Alarmu Smogowego.

S

Smog – termin smog to połączenie angielskich słów smoke (dym) i fog (mgła). Smog jest nienaturalnym i niebezpiecznym zjawiskiem, podczas którego występuje połączenie znacznego zanieczyszczenia powietrza i niekorzystnych warunków atmosferycznych, które sprzyjają kumulacji zanieczyszczeń. Smog wpływa niekorzystnie na układ nerwowy, oddechowy i krwionośny. Wpływa też negatywnie na rozwój płodu, a więc jesteśmy na niego narażeni jeszcze przed urodzeniem. Szczególnie niebezpieczny jest dla dzieci, osób starszych, kobiet w ciąży i osób przewlekle chorych na choroby układu oddechowego i krwionośnego. Z powodu zanieczyszczeń powietrza każdego roku przedwcześnie umiera ok. 40 tys. Polek i Polaków.
Zobacz więcej o smogu i jego źródłach.

U

Uchwały antysmogowe – regulacje prawne, uchwalane przez sejmiki wojewódzkie w celu poprawy jakości powietrza w regionie. Nakładają na mieszkańców obowiązek wymiany najbardziej trujących źródeł ciepła w określonym czasie – tzw. okresie przejściowym (zazwyczaj kilka lat). 14 z 16 polskich województw przyjęło takie przepisy.
Czytaj więcej o uchwałach antysmogowych w Polsce.